یکی از راه‌های مؤثر جهت اقدام حقوقی علیه صادرکننده چک برگشتی، طرح شکایت کیفری است. منتها شکایت کیفری در صورتی امکان پذیر است که چک از نوع حقوقی نباشد. که به تفاوت چک حقوقی و چک کیفری و هم‌چنین جهات فقدان یا سقوط جنبه کیفری چک در مقالات وبسایت شهرداد پرداخته شده است که می توانید به آن ها مراجعه کنید. در این مقاله بررسی خواهد شد که در صورت اثبات جرم صدور چک برگشتی چه مجازات و حکمی در انتظار صادرکننده خواهد بود.

مجازات صدور چک برگشتی چیست؟

مجازات اصلی که قانون صدور چک برای محکوم‌علیه این جرم در نظر گرفته، کیفر حبس است. مطابق با ماده 7 قانون مذکور، میزان حبس مقرر شده براساس مبلغ چک از قرار ذیل است:

چنانچه از ده میلیون ریال، کمتر باشد: حبس تا حداکثر شش ماه

چنانچه از ده میلیون ریال تا پنجاه میلیون ریال باشد: حبس از شش ‌ماه تا یک ‌سال

چنانچه از پنجاه میلیون ریال بیشتر باشد: حبس از یک سال تا دو سال و محرومیت از داشتن دسته ‌چک به مدت دو سال

 نکته قابل توجه اینکه فارغ از چک‌هایی که حقوقی محسوب می‌شود و امکان مجازات صادرکننده آن وجود ندارد، اگر صادرکننده چک برگشتی، چک را بابت بهره ربوی یا معاملات نامشروع صادر کرده باشد به مجازات محکوم نمی‌شود.

 به عنوان واکنشی تبعی ماده 21 قانون صدور چک مقرر کرده بانک‌ها بایستی تمامی حساب­های جاری شخصی را که بیش از یک ­بار چک برگشتی صادرکرده و تعقیب او منتهی به صدور کیفرخواست در دادسرا شده است، ببندند و تا سه سال به نام او حساب جاری دیگری باز نکنند.

 بر اساس اصلاحاتی قانون صدور چک در سال 97، مقرر شد چنانچه شخصی با توسل به شیوه های متقلبانه اقدام به دریافت دسته چکی غیرمتناسب با اوضاع مالی و اعتباری خود کرده یا دریافت آن توسط دیگری را تسهیل نموده باشد، به مدت سه سال از دریافت دسته چک، صدور چک جدید و استفاده از چک موردی محروم و به جزای نقدی درجه پنجقانون مجازات اسلامی یعنی بیش از هشتاد میلیون ریال تا یکصد و هشتاد میلیون ریال محکوم می‌شود.

بخشیده شدن مجازات چک برگشتی

 با توجه به قابل گذشت بودن جرم صدور چک برگشتی، درخصوص گذشت شاکی قبل از شکایت، بعد از شکایت و بعد از صدور حکم چند نکته لازم به ذکر است:

 چنانچه صادرکننده چک پیش از طرح شکایت کیفری، وجه چک را به دارنده پرداخت کند یا برای پرداخت آن به دارنده به توافق برسند یا موجبات پرداخت وجه چک را در بانک محال علیه فراهم نماید، تعقیب کیفری در خصوص وی منتفی است.

 همینطور چنانچه قبل از صدور حکم قطعی، شاکی اعلام گذشت کند یا متهم وجه چک و خسارت تاخیر تأدیه را (از تاریخ ارائه چک به بانک) به دارنده آن پرداخت یا موجبات پرداخت را فراهم کند یا در اجراییه ثبت یا صندوق دادگستری تودیع نماید، قرار موقوفی تعقیب برای او صادر خواهد شد.

     اگر شاکی پس از صدور حکم قطعی، گذشت خود را اعلام و یا محکوم‌علیه موجبات پرداخت وجه چک و خسارات تأخیر تأدیه و سایر خسارات مقرر در حکم را فراهم نماید، اجرای حکم متوقف می‌شود و محکوم علیه فقط بایستی مبلغی معادل یک سوم جزای نقدی مندرج در حکم را پرداخت نماید که به دستور دادستان به نفع دولت وصول می‌گردد.

 به منظور دریافت اطلاعات بیشتر در مورد مجازات صدور چک برگشتی، کارشناسان حقوقی شهرداد آماده اند تا پاسخگوی سؤالات شما عزیزان باشند.