زمانی که شخصی از شما پولی قرض می گیرد و قول می دهد که در تاریخ معینی مبلغ بدهی خود را برگرداند، اگر به تعهد خود عمل نکند و در تاریخ معین مبلغ بدهی خود را ادا نکند، شما به عنوان طلبکار می توانید علیه او یعنی بدهکار دعوای مطالبه وجه اقامه کنید. برای اینکه طلبکار بتواند بعدها در صورت عدم پرداخت بدهی ثابت کند که پولی توسط او قرض داده شده است، حتما باید سندی تنظیم شود که قرض دادن پول را تایید کند و قرض دهنده و گیرنده مبلغ و حداقل دو شاهد آن را امضا کنند.

سند هر نوشته ای است که دارای اعتبار باشد و بتوان در مقام دعوی یا دفاع از آن استفاده نمود. اسناد کتبی به طور کلی به دو دسته رسمی و غیررسمی تقسیم می شوند. اسناد رسمی اسنادی هستند که در دفاتر اسناد رسمی، ادارات ثبت اسناد و املاک یا توسط یکی از مامورین ذی صلاح دولتی تنظیم می شوند.

​

سند عادی برعکس سند رسمی هستند و توسط مامورین دولتی یا در دفاتر اسناد رسمی تنظیم نشده اند. البته اسناد عادی نیز در مراجع رسیدگی کننده قابل استناد هستند. البته برای اینکه یک سند عادی در جریان یک دعوی مانند دعوی مطالبه وجه قابل اتکا باشد، باید دارای شرایطی باشد.

• سند باید به صورت کتبی باشد. خواه تایپ شده خواه به صورت دست نویس
• سند باید قابلیت استناد داشته باشد. یعنی جزو ادله اثبات دعوا باشد و با موضوع تناسب قانونی داشته باشد.
• سند باید امضای همه طرف ها را داشته باشد. اگر سندی که برای مطالبه وجه مورد استفاده قرار می گیرد، امضای خوانده یعنی همان بدهکار را نداشته باشد، معتبر نیست.

برای اقامه دعوای مطالبه وجه باید چه کرد؟

در صورتی که در سند تنظیم شده، مهلت و سررسیدی تعیین شده باشد، بعد از گذشت سررسید اگر شرط و شروطی برای پرداخت بدهی تعیین نشده باشد می توان برای مطالبه وجه اقدام کرد. اگر هیچ تاریخی قید نشده باشد، طلبکار هر زمانی که خواست می تواند مبلغ طلب خود را درخواست کند. باید توجه داشت تا زمانی که سررسید وجه نرسیده باشد نمی توان نزد دادگاه اقامه دعوی کرد. حتی امکان توقیف اموال یا اصطلاحا تامین خواسته نیز پیش از موعد سررسید مطالبه وجه وجود ندارد.

​

 سپس باید مشخص شود که مرجع صالح رسیدگی به دعوای شما کدام مرجع است. در صورتی که سند مطالبه، سند رسمی باشد، از طریق دفترخانه صادر کننده سند یا اجرای ثبت می توان مطالبه وجه را انجام داد. اما اگر سند مطالبه، سند عادی باشد، از طریق شورای حل اختلاف یا دادگاه  محلی که قرارداد در آنجا تنظیم شده یا محلی که بدهکار باید به تعهدش عمل کند یا دادگاه محل اقامت بدهکار باید برای دعوی مطالبه وجه اقدام کرد.

در صورتی که مبلغ طلب کمتر از بیست میلیون تومان باشد، صلاحیت رسیدگی به دعوی با شورای حل اختلاف است. اگر مقدار طلب بیشتر از بیست میلیون تومان بود، باید به دادگاه مراجعه کرد.

سخن آخر

مطالبه وجه به صورت قانونی زمانی ممکن است که سند و مدرکی برای اثبات قرض دادن مال به طرف مقابل وجود داشته باشد. پس در هنگام قرض دادن یک مال به شخصی دیگر باید حتما توجه داشت که یک سند برای این مطالبه تنظیم شود و حتما افرادی به عنوان شاهد حضور داشته و مشخصات آنها نیز قید شود.

​